Quy phạm pháp luật được định nghĩa tại Khoản 1 Điều 3 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 như sau:
Lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt
Lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt là phương thức đấu thầu áp dụng cho những gói thầu không thể sử dụng các hình thức đấu thầu thông thường. Các gói thầu này có thể bao gồm:
Cơ quan có thẩm quyền quyết định áp dụng hình thức này bao gồm Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Trung ương, và Chủ tịch UBND tỉnh.
Khi áp dụng hình thức này, cần nêu rõ lý do không thể sử dụng các hình thức đấu thầu khác trong văn bản đề nghị phê duyệt. Lưu ý rằng, ngoài đấu thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế, các hình thức còn lại không được áp dụng trong đấu thầu mua sắm hàng hóa, dịch vụ.
Tham gia thực hiện của cộng đồng
Tham gia thực hiện của cộng đồng là phương thức đấu thầu mà cư dân, tổ chức, hoặc nhóm thợ tại địa phương có đủ năng lực tham gia thực hiện gói thầu. Gói thầu này có giá trị tối đa 5 tỷ đồng và thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia hoặc các dự án đầu tư công do nhà nước và nhân dân cùng thực hiện.
Đàm phán được áp dụng cho các gói thầu sau:
Bộ trưởng Bộ Y tế là người quyết định áp dụng hình thức đấu thầu đàm phán giá, ban hành danh mục thuốc, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm cũng như quy trình và thủ tục đấu thầu.
Nhà nước quản lý những nội dung gì về phổ biến, giáo dục pháp luật?
Căn cứ Điều 6 Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật 2012 nội dung quản lý nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật bao gồm:
- Xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chương trình, kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật;
- Chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật;
- Bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật;
- Xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật;
- Thống kê, tổng kết về phổ biến, giáo dục pháp luật;
- Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong phổ biến, giáo dục pháp luật;
- Hợp tác quốc tế về phổ biến, giáo dục pháp luật.
Bên cạnh đó các cơ quan quản lý nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật bao gồm:
- Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật;
- Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật; chủ trì xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành chương trình, kế hoạch dài hạn, trung hạn về phổ biến, giáo dục pháp luật; chủ trì xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật;
- Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tư pháp thực hiện quản lý nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật;
- Uỷ ban nhân dân các cấp có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phương.
Khi tham gia vào quá trình đấu thầu, việc hiểu rõ các hình thức đấu thầu phổ biến là điều cực kỳ quan trọng để đảm bảo thành công và tối ưu hóa hiệu quả. Vậy hiện những hình thức đấu thầu phổ biến nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau!
Theo Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13, đấu thầu là quy trình lựa chọn nhà thầu hoặc nhà đầu tư để ký kết hợp đồng cung cấp dịch vụ, mua sắm hàng hóa, xây lắp hoặc thực hiện dự án đầu tư. Điều này có thể bao gồm các dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, và dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư hoặc sử dụng đất. Mục tiêu của đấu thầu là đảm bảo sự cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong việc lựa chọn nhà thầu hoặc nhà đầu tư.
Hiểu một cách đơn giản, đấu thầu là quá trình mà bên mời thầu lựa chọn nhà thầu hoặc nhà đầu tư phù hợp với các yêu cầu của mình. Sau khi quá trình đấu thầu hoàn tất, nhà thầu sẽ nhận thông báo về kết quả trúng thầu từ bên mời thầu nếu họ được chọn.
Các hình thức đấu thầu phổ biến hiện nay
Trong lĩnh vực đấu thầu, có nhiều phương thức khác nhau nhằm đảm bảo tính minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả trong quá trình lựa chọn nhà thầu. Dưới đây là các hình thức đấu thầu phổ biến hiện nay, mỗi hình thức đều có những đặc điểm và quy trình riêng phù hợp với từng loại gói thầu cụ thể:
Hình thức đấu thầu rộng rãi là phương thức lựa chọn nhà thầu hoặc nhà đầu tư mà không hạn chế số lượng đơn vị tham gia. Phương thức này thường được áp dụng trong các dự án và gói thầu thuộc phạm vi điều chỉnh của luật đấu thầu.
Đấu thầu rộng rãi mang lại tính cạnh tranh cao giữa các nhà thầu, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn cho bên mời thầu do phải quản lý số lượng hồ sơ lớn, chi phí tổ chức cao và thời gian kéo dài.
Đấu thầu hạn chế là phương thức được áp dụng cho các gói thầu yêu cầu cao về chất lượng và kỹ thuật, trong đó chỉ những nhà thầu đáp ứng đủ tiêu chuẩn mới được tham gia. Các gói thầu này thường có tính chất đặc thù, chỉ có một số nhà thầu đủ khả năng đáp ứng.
Phương thức này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho bên mời thầu, nhưng số lượng nhà thầu tham gia ít, dẫn đến hiệu quả lựa chọn nhà thầu phù hợp có thể không cao.
Chỉ định thầu là hình thức được áp dụng cho các gói thầu cần thực hiện khẩn cấp để khắc phục hoặc xử lý hậu quả của các sự cố bất khả kháng, đảm bảo bí mật nhà nước, và triển khai ngay để bảo vệ tính mạng, sức khỏe và tài sản của con người.
Việc thực hiện các gói thầu chỉ định này cần đáp ứng các điều kiện sau: có quyết định đầu tư được phê duyệt (trừ gói thầu tư vấn chuẩn bị dự án), kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt, vốn đã được bố trí theo tiến độ gói thầu, và dự toán được phê duyệt theo quy định.
Chào hàng cạnh tranh là hình thức đấu thầu áp dụng cho các gói thầu có giá trị tối đa 5 tỷ đồng. Các loại gói thầu phù hợp với hình thức này bao gồm:
Mua sắm trực tiếp là phương thức đấu thầu mà các đơn vị, tổ chức tự lựa chọn nhà cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ. Hình thức này áp dụng cho các gói thầu mua sắm hàng hóa tương tự trong cùng một dự toán hoặc dự án, hoặc giữa các dự toán và dự án khác nhau.
Điều kiện để áp dụng mua sắm trực tiếp bao gồm: nhà thầu đã trúng thầu qua đấu thầu cạnh tranh hoặc hạn chế và đã ký hợp đồng cho gói thầu trước đó. Hình thức này chỉ áp dụng cho các gói thầu có tính chất và nội dung tương đồng, với quy mô tối đa bằng 130% so với gói thầu đã ký trước đó.
Giá các hạng mục trong gói thầu phải phù hợp với giá thị trường tại thời điểm hoàn tất hợp đồng và không được cao hơn giá của các hạng mục tương tự trong gói thầu đã ký trước. Thời gian phê duyệt kết quả đấu thầu từ thời điểm ký hợp đồng của gói thầu trước đó không quá 12 tháng.
Hình thức mua sắm trực tiếp cũng có thể áp dụng cho nhà thầu khác nếu nhà thầu đó đáp ứng đủ năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật và giá cả theo hồ sơ mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu trước đó, hoặc khi nhà thầu trước đó không thể tiếp tục thực hiện gói thầu.
Xem thêm: Đấu thầu công trình xây dựng và những điều cần biết
Tự thực hiện là phương thức đấu thầu mà đơn vị tổ chức tự quản lý và triển khai gói thầu trong dự án hoặc dự toán mua sắm, với điều kiện đáp ứng đủ các tiêu chuẩn sau:
Chủ đầu tư có thể trực tiếp tự triển khai đấu thầu hoặc ủy nhiệm cho chi nhánh hạch toán phụ thuộc hoặc các phòng ban thuộc tổ chức để triển khai. Đơn vị thực hiện gói thầu không được phép chuyển nhượng khối lượng công việc cho tổ chức hoặc cá nhân khác nếu tổng giá trị chuyển nhượng vượt quá 10% giá trị gói thầu hoặc 50 tỷ đồng.
Các câu hỏi liên quan đến các hình thức lựa chọn nhà thầu
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về các hình thức lựa chọn nhà thầu, chúng tôi đã tổng hợp một số câu hỏi phổ biến và câu trả lời cụ thể:
Các hình thức đấu thầu nào phù hợp với các dự án nhỏ có giá trị thấp?
Căn cứ vào Điều 50 và Điều 53 Luật Đấu thầu 2023, đối với các dự án nhỏ có giá trị thấp, hình thức chào hàng cạnh tranh trong nước và mua sắm trực tiếp thường được áp dụng.
Khi nào hình thức chỉ định thầu cần phải có sự phê duyệt từ cơ quan cấp trên?
Theo Điều 51 Luật Đấu thầu 2023, hình thức đấu thầu cần sự phê duyệt từ cơ quan cấp trên trong các trường hợp đặc biệt như an ninh, quốc phòng hoặc yêu cầu pháp lý đặc biệt.
Có sự khác biệt nào giữa đấu thầu rộng rãi và chào hàng cạnh tranh trong nước không?
Có, đấu thầu rộng rãi là hình thức mở cho tất cả nhà thầu tham gia, còn chào hàng cạnh tranh trong nước áp dụng cho các gói thầu có giá trị tối đa 5 tỷ đồng và chỉ trong phạm vi quốc gia.
Hạn mức đấu thầu rộng rãi qua mạng là bao nhiêu?
Theo Điều 37 Thông tư 08/2022/TT-BKHĐT, hạn mức đấu thầu rộng rãi qua mạng tối đa là 500 tỷ đồng.
Khi nào hình thức đấu thầu qua mạng không được phép áp dụng?
Căn cứ Điều 50 Luật Đấu thầu 2023, hình thức đấu thầu qua mạng không được phép áp dụng trong các trường hợp đặc biệt mà Chính phủ quy định, chẳng hạn như các gói thầu yêu cầu bảo mật cao hoặc các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia.
Nhà nước có chính sách gì để phổ biến, giáo dục pháp luật?
Căn cứ Điều 3 Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật 2012 các chính sách của nhà nước để phổ biến, giáo dục pháp luật bao gồm:
- Phổ biến, giáo dục pháp luật là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt.
- Nhà nước bảo đảm nguồn lực cần thiết cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
- Thực hiện xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; khen thưởng cơ quan, tổ chức, cá nhân có đóng góp tích cực trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
- Giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân được lồng ghép trong chương trình giáo dục của các cấp học và trình độ đào tạo; là một nội dung trong chương trình giáo dục trung học cơ sở, trung học phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học.
